Japanner-erger-je-niet (2)

Japanners hebben heel veel respect voor elkaar en voor het systeem. Iedereen houdt zich aan de regels, er is geen overlast, criminaliteit is het laagste van de hele wereld, als je 's avonds over straat loopt gebeurt je niks, alles loopt geordend, er is structuur, niemand toetert, sirenes van politie hoor je amper, treinen rijden op tijd, er vormt zich een mooie rij voor het instappen in de treinen, niemand dringt voor en ik kan nog wel even doorgaan met positieve voorbeelden. Maar er is ook een keerzijde, namelijk dat iedereen in zo'n keurslijf zit dat elke afwijking van de regels en structuur een shock veroorzaakt. Zie hier, vier Nederlandse jongens die hier en daar wat afwijkend gedrag vertonen en zich niet geheel kunnen houden aan die structuur. Voorbeeld: in onze cultuur heeft iedereen een eigen mening en ventileert deze ook. Directe communicatie heet dat. Onze vriend en gids Kenji Sensei heeft daar, zeker in het begin, wat moeite mee gehad. Hij heeft een programma bedacht met wat we allemaal gaan doen. Maar als wij iets niet zien zitten, dan zeggen wij dat ook. Als we nu eens een keer geen trek hebben sushi, dan gaan we wat anders eten. Als we iets willen zien wat niet in het programma zit, dan gaan we dat toch doen. Het is onze vakantie tenslotte. Kenji Sensei begint aardig te wennen aan onze cultuur en we kunnen het goed met elkaar vinden, maar af en toe zie je in zijn ogen een blik van: "daar heb je ze weer!". Hij pakt het positief op en wacht geduldig af wat wij voor plannen hebben. Een ander voorbeeld: regelmatig worden op straat monsters van bepaalde producten gratis weggegeven (GRATIS?!). Op een of andere manier worden wij vaak overgeslagen in het uitdelen. Het lijkt erop dat wij de enige buitenlanders in dit gebied zijn en wat terughoudend zijn tegenover ons. Kevin vraagt, in het Engels, vriendelijk aan een van de personen of hij het pakje met tissues ook mag. Herhaaldelijk wordt "HAI" en "ARIGATO" geroepen door Kevin. De jongen weet even niet hoe hier mee om te gaan en blijft nee schudden met zijn hoofd. Het lukt Kevin niet. Op de terugweg komen we hem weer tegen. Ook Léon probeert het. Hij moet in ieder geval nu wel lachen, maar geen tissues. En een voorbeeld in de trein: iedereen is stil, niemand praat en de meeste zijn aan het communiceren via What's App. Het mobieltje is niet meer weg te denken in de Japanse samenleving, want dit is DE manier van communiceren. Dan komen wij al pratend, dat is ZO januari in Japan, de trein binnen en menig blik wordt voor een seconde onze kant op geworpen, maar kijken ons daarna dan niet meer aan. Het lijkt alsof ze zich geen houding tegenover ons kunnen aannemen. De afwijking in het gedrag dat niemand praat in de trein wordt blijkbaar bruut door ons verstoort, maar niemand zegt iets. Het verschil in cultuur is enorm groot. Hoewel bepaalde zaken voor ons vreemd zijn is Japan wel een land waar je veel respect voelt. En dat gevoel is in Nederland ver te zoeken.